Lần thứ hai Thoát Hoan mang quân sang đánh Đại Việt, nhà Trần phải bỏ Thăng Long mà chạy.
Thoát Hoan hung hãn cướp bóc chém giết rửa hận. Lực lượng của Đại Việt lúc đó đã tan tác, tàn quân không còn sức chiến đấu.
Để có thêm thời gian, Trần Nhân Tông đã mang An Tư Công Chúa mà hiến cho Thoát Hoan để Hoan chậm việc binh bị.
An Tư Công Chúa cũng còn có tên gọi khác là Thiên Tư Công Chúa.
*
* *
Thất trận, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn rút về Vạn Kiếp, gây dựng lại lực lượng kháng cự. Vua Trần Nhân Tông, sau Hội Nghị Diên Hồng đã đích thân đi bằng đường thủy vào Vạn Kiếp để luận chuyện cùng Hưng Đạo Vương.
Nhà Vua đã hoảng sợ, đòi đầu hàng hòng cứu dân thoát nạn can qua. Hưng Đạo Vương luận: chém giết tạm ngưng rồi chém giết sẽ diễn ra kinh khủng hơn. Bắt buộc phải đánh. Vương bảo: “Nếu bệ hạ muốn hàng, xin hãy chém đầu tôi trước đã!”
Cảm kích, trước khi về Thăng Long, nhà Vua đã khuyến kích binh sỹ bằng hai câu thơ:
“Cối Kê cựu sự quân tu ký,
Hoan, Ái do tồn thập vạn binh.”
Nghĩa là:
“Việc cũ ở Cối Kê ngươi nên nhớ,
Châu Hoan, Châu Ái đang còn hàng chục vạn quân.”
Lực lượng Vạn Kiếp này cũng thua. Nhưng nhờ tài cầm quân của các vương tôn nhà Trần, rốt cuộc giặc Thát bị đánh tan.
*
* *
Cối Kê ( bây giờ là Thượng Hải ) là kinh đô của Việt Vương Câu Tiễn. Thua Ngô Vương Phù Sai, Câu Tiễn đã dâng mỹ nhân Tây Thi cho Phù Sai, hòng khiến Phù Sai xao nhãng triều chính dẫn đến đất nước suy yếu, và cuối cùng Câu Tiễn cũng phục được hận cũ.
Chắc ý Vua Trần Nhân Tông là phải noi gương người xưa, cố lấy lại đất nước.
Nhưng chúng ta cũng không khỏi ngậm ngùi, nàng Tây Thi được lưu danh sử sách, người đời sau ít ai mà không biết sự tích Tây Thi… Cũng như người đời sau ít ai mà không biết chuyện một nàng Công Chúa khác của nhà Trần: Huyền Trân Công Chúa.
CÒN SỐ PHẬN CỦA AN TƯ CÔNG CHÚA THẬT HẨM HIU: Đại Việt Sử Ký Toàn Thư chỉ dành cho nàng một câu duy nhất: “An Tư được tiến dâng Thoát Hoan“!
Thơ văn Tiền Trần cũng chẳng có bài nào nhắc đến nàng!
ĐỜI MỘT CÔ CÔNG CHÚA NGÂY THƠ XUÂN SẮC: CHỈ ĐƯỢC MỘT CÂU NHƯ VẬY TRONG CHÍNH SỬ ĐẠI VIỆT!
— NGƯỜI ĐẠI VIỆT KHÔNG CÓ — NGAY CẢ LÒNG TỪ BI — ĐỂ GHI LẠI SỐ PHẬN CỦA NÀNG SAU KHI QUÂN NGUYÊN RÚT KHỎI ĐẠI VIỆT.
Trong bộ sử giá trị của sử gia đáng kính Hà Nội — Nguyễn Lương Bích: “Việt Nam ba lần đánh Nguyên toàn thắng“, ông cũng hoàn toàn không nhắc đến An Tư Công Chúa.
— Sử gia Nguyễn Lương Bích đã đối chiếu sử Việt và sử nhà Nguyên khi soạn bộ sách trên. Chắc có lẽ ông không tìm thấy sự kiện An Tư Công Chúa trong Nguyên sử?
Hay cũng như người xưa, ông chọn bỏ qua việc dâng An Tư Công Chúa cho Thoát Hoan để hoãn binh?
…”Cối Kê cựu sự” và số phận hai giai nhân: thôn nữ Tây Thi lưu danh sử sách và một An Tư Công Chua khuê các bị mang ra làm hàng hóa trao đổi để người Đại Việt có thời gian gầy dựng lực lượng phản công — rồi quên hẳng nàng.
— Huyền Trân Công Chúa là cháu ngoại của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn. An Tư Công Chúa là con của một cung phi có gốc gác dân đen!
Sự khác nhau là như vậy đó!
03/03/2018