Hồi nhóc ở Việt Nam, không biết tìm đâu được truyện lịch sử “Mười Hai Sứ Quân” rách nát, mất đầu mất đuôi, còn chắc chỉ được hơn 100 ( một trăm ) trang, đọc liền một mạch — hình như lúc đó vào mùa mưa… Đọc rất mê.
— Sách xuất bản từ trước 30/04/1975.
Trong ấn bản đó, cuối mỗi chương, đều có hình đen xì, một vị tướng nào đó cưỡi ngựa, đang vung đại đao lên chém ai đó… hình đen một mảng, nhưng rất sắc nét.
Đọc, không nhớ được hết… nhưng có một vài chi tiết cho đến bây giờ vẫn không quên… Trong một chương mở đầu bằng câu thiệu “Sứ Đằng Châu thách thức anh hào…” — sứ quân đất Đằng Châu, cùng các dũng tướng của mình đi sang đất một sứ quân khác để luận chuyện gì đó, một viên tướng của Đằng Châu, muốn uy hiếp đối phương, bèn vận lực, bóp gãy tan tành cái ghế mình đang ngồi… và dĩ nhiên các tướng chủ nhà đều lấy làm kinh khiếp…
Không hiểu trong thế kỷ thứ X, các cụ đóng bàn ghế ra sao… nhưng nếu xem lại các kiến trúc cổ ít ỏi còn sót lại của ta, thì chúng ta cũng dám kết luận rằng, kỹ thuật đóng bàn ghế của người xưa chắc cũng không tệ…
— Chắc chắn dũng tướng Đằng Châu không thể bóp gãy tan tành một cái ghế trong phủ sứ quân được!
…Rồi còn một chuyện hãi hùng trong truyện nữa, một sứ quân trẻ kia, được một sứ quân khác gả con gái cho. Sứ quân trẻ này, hình như là Trần Lãm, cưới cô cũng chỉ gì mưu đồ tham vọng… nên sau khi đánh bại được cha cô, sứ quân này đã lôi cô ra, rạch mặt, chửi bới thậm tệ rồi quăng xuống sông! Tác giả không viết là cô sống chết ra sao. Hy vọng cô biết bơi!
— Không biết chính sử chép như thế nào… nếu không có chuyện này, thì không hiểu sao tác giả lại mang một hành động như vậy để gán cho một sứ quân?
*
* *
Mười mấy năm trước, bộ này của Nhà Xuất Bản Trẻ được nhập sang: không hiểu Trẻ có ý thức văn hóa lịch sử gì không, hay chỉ vì kinh doanh. Hy vọng tác giả được trả bản quyền thỏa đáng.
Đọc không nổi… loạn lạc chinh chiến, các cụ tận tình tàn sát nhau.
Cũng không cảm được những hành động mà tác giả đã gán ghép ( vì là giả sử ) cho các vị tướng có thật trong lịch sử:
— Dũng tướng của Nam Tấn Vương tài nghệ áp đảo các tướng Hoa Lưu. Thua mưu, bị thủy công, người ngựa đang loạng choạng giữa dòng, trong đêm tối. Tướng Hoa Lưu rút tên bắn ( lén ) — tướng triều đình trúng tên chết thảm!
Không thấy được cái dũng khí của Hoa Lư!
Dù sao, tác giả cũng “bình dân hóa” được một giai đoạn lịch sử đen tối của Việt Nam. Và cũng đề cao được tinh thần bảo quốc của người xưa.
Tiếc, Việt Nam không có nhiều tác giả như ông. Và “Mười Hai Sứ Quân” — nếu được dựng thành phim một cách nghiêm chỉnh, đúng tinh thần của tác giả, chắc chắn sẽ là một bộ phim có giá trị.
25/04/2018.
Việt Nam: Văn Hóa, Chính Trị 