
Ngày 13/11/2017, tác giả VNCH-Ngoc Truong có một bài viết trên Dân Làm Báo về ứng dụng computers ở Xứ Đàng Trong từ thập niên 1950 cho đến ngày cộng sản xâm lăng và chiếm đóng xứ này vào ngày 30/04/1975.
Xem bài viết này ở đây: http://danlambaovn.blogspot.com.au/2017/11/cac-trung-tam-ien-toan-cua-vnch.html
Trong hồi ký của mình, nhà tài phiệt tầm cỡ quốc tế của Xứ Đàng Trong, cụ Nguyễn Tấn Đời, có viết về hệ thống ngân hàng của ông như sau ( trích ý, không phải trích dẫn ):
— Khách hàng có thể giao dịch ở bất cứ các chi nhánh của ngân hàng trong các đô thị, hay các vùng thị dân trù mật của Xứ Đàng Ngoài.
Xem hồi ký này ở đây: https://letungchau.blogspot.com.au/2016/03/hky-ntdoi.html
Với căn bản kiến thức phổ thông, chúng ta cũng hình dung được hạ tầng cơ sở của ngân hàng của ông phải hùng mạnh ( vào thời đó ) mới có thể đáp ứng được cái nhu cầu rắc rối này.
Sau ngày Xứ Đàng Trong bị chiếm đóng, chúng ta cũng thừa biết, thượng tầng là loài khỉ, nên hạ tầng bị kéo về thời ăn lông ở lỗ: điện thoại phải đến cuối thập niên 1980s dân chúng mới bắt đầu rải rác gắn trong nhà!
Khoảng giữa năm 1989, lúc đó còn ở Việt Nam, lần đầu tiên tôi thấy computers trên truyền hình, các cô mặc áo dài ngồi gõ gõ cái gì đó!
Tôi có hơi tò mò, nhưng cũng không tìm được thêm thông tin về những cái máy đó ở đâu… nên cũng quên.
Sang Úc vào cuối năm 1989, đi học lần đầu tiên được nhìn thấy computers: có cả Apple lẫn IBM ( nghe người ta nói, chứ không biết khác nhau sao. ) Màn hình lúc đó có trắng đen, có EGA: hình màu nhưng khá giới hạn.
Học đánh máy, chủ yếu với những câu như:
The quick fox jumped over the lazy dog.
She sells seashells by the seashore.
Nó đo vận tốc và độ chính xác của mình, rồi báo cho mình biết… Tôi mê programming từ đó, nên theo học ngành này.
Sau 6 ( sáu ) năm ra trường, đi làm một hay hai năm gì đó, tôi về Việt Nam thăm thân nhân lầu đầu cũng là sau cùng vào năm 1998.
Mấy đứa em trong xóm dẫn ra ngoài thị xã xem phố phường… Có một cái shop bán computers khang trang. Tôi đứng xem ở cửa kiếng bên ngoài, người chủ đi ra, có vẻ hơi tự mãn bảo tôi: máy vi tính đó… tôi hơi hụt hẫng với cái thái độ đó… nhưng trấn tĩnh được tôi trêu anh ta: mấy cái máy này có sẵn sàng cho năm 2000 chưa? Anh nhảy vòng vòng hơi nhiều…
Mấy người bạn của tôi, những đứa đều học giỏi và thông minh hơn tôi rất nhiều, họ hỏi tôi những câu hỏi về internet ( mạng ), về “đại họa năm 2000” tôi nghe xốn xang!
30/04/1975 — ngày Văn Minh Xứ Đàng Trong Bị Đẩy Lùi mấy thập niên. Di họa của nó còn kéo dài đến ngày hôm nay, Xứ Đàng Trong đã bị thụt lùi hơn 200 ( hai trăm ) năm so với những quốc gia mà thời trước 30/04/1975 còn tương đương về độ văn minh, phát triển.
12/05/2018.