TeX là software dùng để in sách. Được ông Donald Knuth viết xong năm 1978. Một điểm đặc biệt, và cũng là điểm mạnh của TeX là viết những công toán, lý, hóa v.v.. rất dễ dàng và kết quả rất đẹp ( 1 ).
LaTeX dựa trên TeX, do Leslie Lamport viết xong năm 1985. LaTeX có nghĩa là Lamport TeX. LaTeX được sử dụng rộng rãi trong các trường đại học Tây Phương để viết các bài viết mang tính cách nghiên cứu về các ngành khoa học, cũng như viết luận án v.v… ( 2 ).
LaTeX là software của Unix. Người viết đã sử dụng LaTeX trên Unix vào thập niên 1990.
MikTeX là software tương tự LaTeX trên Windows. MikTeX của tác giả Christian Schenk ( 3 ). Người viết không rõ MikTeX được phát hành lần đầu tiên là khi nào. Nhưng vào những năm cuối 1990, người viết đã biết đến sự hiện hữu của MikTeX.
MikTeX là software miễn phí. Nếu có lòng thì giúp đỡ tác giả ít ít qua PayPal — xem https://miktex.org/donations.html.
Chuẩn Bị Tinh Thần Trước Khi Tập Sử Dụng MikTeX…
MikTeX chúng ta sử dụng là loại 64-bit, hay nói cách khác, nó là software của các loại Windows như 7.00, 8.1 hay 10.
Quá trình chuẩn bị ( installation ) MikTeX trong Windows đơn giản. Nhưng trong lúc sử dụng, nếu còn thiếu cái gì, nó sẽ phải lấy xuống từ mạng, cho nên những lúc như vậy, máy cần phải nối vào mạng.
Nếu quý vị đã quen sử dụng Microsoft WordPad, Microsoft Word hoặc các software tương tự, xác suất rất cao là quý vị sẽ bị “dội” với MikTeX. Nó hơi khó học, vì nó là một loại “ngữ pháp” “mark up” giống giống HTML.
Sử dụng quen thuộc sẽ thấy nó rất dễ. Cho nên công sức đầu tư ban đầu, chắc chắn sẽ gặt hái “lợi nhuận” về sau.
MikTeX Có Thể Làm Được Gì?
MikTeX có thể sử dụng để viết một cuốn sách hoàn chỉnh ở dạng PDF.
Thí dụ, link bên dưới là quyển sách hướng dẫn sử dụng MikTeX, được viết bằng MikTeX:
http://mirror.aarnet.edu.au/pub/CTAN/systems/win32/miktex/doc/2.9/miktex.pdf
Chúng ta thấy đây là một quyển sách hoàn chỉnh với mục lục ( Table of Contents ), sách được chia phần, chương, và index ( từ khóa hay chữ nào xuất hiện ở trang mấy, tiện việc tra cứu. )
Nếu chúng ta có sử dụng tài liệu tham khảo, MikTeX cũng tự động làm danh sách. MikTeX cũng có phần phụ lục.
Tham khảo:
( 1 ) Xem https://en.wikipedia.org/wiki/TeX
( 2 ) Xem https://en.wikipedia.org/wiki/LaTeX
( 3 ) Xem https://en.wikipedia.org/wiki/MiKTeX
Việt Nam: Văn Hóa, Chính Trị 