MiKTeX Thực Hành 02: Tiếng Việt

Hãy nghĩ đến MiKTeX / LaTeX là một hệ thống mở quản lý việc trình bày ( typesetting ) sách, bài viết v.v… cho việc in ấn. Mở là vì người sử dụng có thể thiết lập những “phụ kiện” ( package ) hỗ trợ trình bày phù hợp với tính cách của mình.

Những phụ kiện này phải tuân thủ một số quy định ( syntax, structure ) để MiKTeX / LaTeX có thể hiểu và áp dụng.

Do đó, khi một phụ kiện ( package ) mà không có trong máy, MiKTeX yêu cầu chuẩn bị ( installation ) — chúng ta đã bàn đến điều này trong phần MiKTeX Thực Hành 01: miktex-01.tex — Căn Bản Nhất, hình minh họa đính kèm MiKTeX yêu cầu chuẩn bị ( installation ) phụ kiện ( package )

Font chữ, hệ thống kiểu chữ của Windows hay các duyệt trình, và các ngôn ngữ của nhân loại được MiKTeX / LaTeX xem là phụ kiện. Do đó, nếu không có, cần phải install ( chuẩn bị ).

Package cho chữ Quốc Ngữ của tiếng Việt là vntex — xin xem chi tiết ở trang tiếng Việt VnTeX – hỗ trợ tiếng Việt cho TeX | Giới thiệu. Điều chúng ta quan tâm là package vntex đã được installed khi chúng ta installed MiKTeX. Do đó chúng ta không cần phải làm gì thêm nữa.

Như đã bàn ở phần giới thiệu, điểm mạnh của MiKTeX / LaTeX là viết công thức toán học rất đẹp. Cho nên các font chữ cũng có những điểm khác nhau trong MiKTeX / LaTeX; có những loại font cho phép ( support ) viết công thức toán học, có những loại không.

Tương tự như vậy, có những loại font support ngôn ngữ không phải tiếng Anh, có những loại không. Do đó, để viết chữ Quốc Ngữ của tiếng Việt bằng MiKTeX, chúng ta cũng phải biết loại font nào có support.

Để sử dụng package font chữ và package vntex chúng ta sẽ sử dụng ngữ pháp \usepackage{…}. Font chữ chúng ta sử dụng là lmodern hay modern Latin; xem trang PDF tiếng Anh VnTEX — Typesetting Vietnamese

Bên dưới là nội dung của file tex sử dụng chữ Quốc Ngữ của tiếng Việt. Hãy gọi nó là: miktex-vn-02.tex

• Xin lưu ý, khi chạy latex miktex-vn-02.tex, nếu thấy câu bên dưới. Ngay lúc này, chúng ta hãy bỏ qua, chưa ảnh hưởng đến các vấn đề chúng ta cần bàn.
  Underfull \hbox (badness 10000) in paragraph at lines 8–9

• Xem hình bên dưới Nam quốc sơn hà Nam đế cư, bị vô lề, làm sao kéo ra?

  

  Chúng ta có thể vào Google tìm bằng latex remove indent chọn kết quả đầu tiên: Remove Indentation for a Single Paragraph – TeX – LaTeX Stack Exchange, chúng ta sẽ thấy câu trả lời là phải sử dụng ngữ pháp: \setlength{\parindent}{0cm}:

  \documentclass{article}

  \usepackage{lmodern}
  \usepackage[utf8]{vntex}

  \begin{document}

  \setlength{\parindent}{0cm}

  Nam quốc sơn hà\\

  Nam quốc sơn hà Nam đế cư,\\
  Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.\\
  Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,\\
  Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

  \end{document}

• Ngữ pháp \\ — chắc chúng ta đã đoán được là bắt buộc xuống dòng.